Desen Tasarımı Nedir?

Desen Nedir?
Desen, formu görme yöntemidir. Desen doğrudan renkle değil çizgiyle ilişkilidir.
Ayrıca renk, ışık ve gölgeler, tablonun genel yapısı, kompozisyonu hazırlanan bu temel üstüne kuruludur.
Desen, ev aksesuarlarından mimariye kadar çoğu alanda, el sanatlarından Türk İslam sanatlarına kadar çoğu sanatta temeli oluşturan öğedir. Pek çok obje üzerinde gördüğümüz motiflerin, işlemelerin ilk aşamasıdır desen. İyi desen çizebilmek, desenin işlevinde yer alan çizgi, hareket, denge, hacim, oran, form (şekil) ritim, kompozisyon, perspektif, ışık ve renk kavramlarının öğrenilmesiyle sağlanabilir.

Desen Tasarımı Nedir?
Desen tasarımı ise görselliği ve estetiği ön planda olan, mimari, tekstil, ev dekorasyonu (perde döşemelik, duvar kâğıdı, masa örtüsü, yer döşemesi, banyo döşemeleri, mutfak döşemeleri) gibi alanlarda uygulanan yöntemlerin ilkidir. Tasarım süreci, desenin işlevsel ve sanatsal boyutlarda irdelenip, farklı malzeme ve değişik tekniklerin bir arada kullanılmasıyla oluşturulan bir süreçtir. Desen tasarımında dikkat edilmesi gereken nokta, kullanılan  rengin, kompozisyounn ve biçim bütünlüğünün sağlanmasıdır.


Floral Desenler (Çiçek Desenleri)
Çiçek desenleri desen tasarım tarihinin başından beri kullanılan formlardır. Hemen her türlü objeye uygulanan desen tasarımlarının başında gelir.
Geometrik Desenler
1910’lu yıllarda yoğun olarak kullanılmaya başlanan geometrik desenler, dönem dönem farklı formların ön plana çıkarılması ile günümüze kadar devamlılık göstermiştir.

Etnik Desenler
Yöresel olarak gelişen çeşitli desen anlayışları, o toplumun kültürüne ve inanç değerlerine göre çeşitlilik göstermektedir. Örneğin; Hintlilerin fil desenini ön plana çıkarmaları, Afrikalıların kaplan ve leopar desenlerini özellikle vurgulamaları, kuzey ülkelerinin yeşillik ve çamları betimlemeleri yani doğadan esinlenmeleri örnek olarak gösterilebilir.

Anlatım Desenleri
Günümüzde en çok kullanılan bu desen tasarım türü, daha çok ticari amaç için üretilen desenlerdir. Örneğin fiyonk, kalp , kedi, çiçek sepetleri gibi desenler en sık görülenleridir.

Başka bir kaynak:

Günümüzde desen tasarımı, günün şartları, o kentin ya da ulusun kültürüne bağlı olarak gelişir. Kent kültürünün, popüler yaklaşımından oluşan yeni motiflerle zengin bir görselliğin sunulabileceği tasarım dünyası, eski kültür sembollerinin modern yansımalarını da sunabilmektedir. Yansıma her zaman o ‘sembolün’ bir yansıması şeklinde olmayabilir.

Sanatın ilk Aşaması Desen Tasarımı

 İnsanoğlu için yaşam başladığında, en önemli ve geçerli şey çizmekti. Her zaman anlaşmak için olmayan bu eylem, bazen bir nevi büyü görevini üstlenmişti. İnsanoğlu yerleşik düzene geçtiğinde, halk ve burjuva kitleleri oluştuğunda, artık çizmek eylemi yerini çoktan başka şeylere bırakmıştı. Desen tasarımı ise orijinal ürünlerle kendisini gösteriyor ve el tezgâhlarında belirli motifler yapılıyordu. Az miktarda yapılan bu üretim, saray halkı ya da zengin kimseler için yapıla gelirken, halk, bu görsellikten faydalanamıyordu. Özellikle saray halkı için özel olarak üretilen simli veya taşlı kumaşlar dikkat çekmekteydi.

1800’lü yıllarda endüstri devriminin sonuçlarından biri olan, iplik bükme dokuma makinesinin bulunmasıyla, artık halk da bu üretimden faydalanma imkânına kavuşmuştu. İlk kez İngiltere’de ortaya çıkan bu oluşum, gelişmiş ülkelerin ham madde sorununu da gündeme getirdi. Ham madde aramaya çıkan ülkeler, sömürgeciliği başlatmış ve özellikle pamuk ve yün gibi maddeler sömürgelerden sağlanmıştı. Makineler üretimi kolaylaştırmakla birlikte, yeni sorunları da gündeme getirmişti. Bu, en başta desenlerin eski ağırlığını ve görsel zenginliğini kaybetmesine yol açıyordu. Dönemin aydınları da bu savı desteklerken, elde yapılan işlerdeki estetiğin kaybolduğunu ifade ediyorlardı. Mimarlar bu aydınların ön saflarında yer alıyor ve ülke estetiğinin bozulduğunu, çirkinleştiğini ve bu ortamın verimli olmayacağını belirtiyorlardı. Açılan çeşitli okullarla el sanatını yaygınlaştırma çalışmaları başlatılmıştı. Estetiği koruma amaçlı desen ve tasarım fuarları düzenlenmeye başlanmış ve hatta Osmanlılar da o dönemde bu fuarlara katılmışlardı. Hereke halıları ile katılan Osmanlılar da kendi sanatlarını koruma çalışmaları yapıyorlardı. Bu dönem, müzelerin de kurulmaya başladığı bir dönemdir. Halkın, el sanatlarını ve geçmişte üretilen bu orijinal eserleri unutmamaları için kurulan müzeler, bu tarihten itibaren yaygınlaşmıştır.
Art Nouveau, Victoria döneminde başlamıştır. Aslında bu dönemde bütün sanatlarda büyük bir gelişme görülmüştür. Başta mimarlık olmak üzere çok etkin örneklerin görüldüğü bu dönemde bahçe düzenlemeleri, mimari mekânların etrafını sararken, Art Nouveau’nun en önemli ve karakteristik örneği olarak ‘kırbaç formu’ kullanılmaya başlamıştır. Yine bu dönemde en çok çiçek biçimleri mimaride önemli yer edinmiştir. Buna en güzel örneklerden birisi İstanbul Bebek’teki Mısır Konsolosluğu’dur. Aynı zamanda kadınların da en süslü ve aksesuarların en çok kullanıldığı dönem denilebilir. 1915’e kadar süren bu akım sonrasında Art Deco başlıyor. Geometrik biçimlerin ön plana çıktığı bu dönemde, üçgen biçimler, dikdörtgen biçimler ön plana çıkmıştır. Bu dönem,  araba ve çeşitli araç tasarımlarının başladığı bir dönemdir.  Desen artık tasarıma dönüşür ve geometrik desenli kumaşlar ön plana çıkar. Bauhaus Okulu’nun kurulmasıyla geometrik ve non-figüratif biçimler ön plana çıkmış, kumaş deseni olarak da günün moda anlayışına göre bir tarz belirlenmiştir. II. Dünya savaşı döneminde, savaşın etkisiyle daha çok kimyasal desenlerin, moleküllerin kumaş deseninde ön plana çıktığı izlenirken, 60’lı yıllarda insanların uzaya çıkmasıyla birlikte, uzay motiflerinin ve hatta uzayın kendisinin kumaş deseni olarak kompoze edildiği görülmektedir. Yine 1960’lı yıllarda oluşan Pop-Art akımı, kente yönelik gençliğe hitap ederken, hatta gençlik kendi kumaş desenini yapmaya başlıyor.  Maryy Kuan ilk defa mini eteği yapıyor. Günümüze bakacak olursak, içinde yaşadığı toplumun ve olayların etkisiyle gelişen kumaş tasarımında, daha çok tekrarların yaşandığı gözlemlenmektedir.


Desen Nedir?

Desen, formu görme yöntemidir. Desen doğrudan renkle değil çizgiyle ilişkilidir. Ayrıca renk, ışık ve gölgeler, tablonun genel yapısı, kompozisyonu hazırlanan bu temel üstüne kuruludur. Desen, ev aksesuarlarından mimariye kadar çoğu alanda, el sanatlarından Türk İslam sanatlarına kadar çoğu sanatta temeli oluşturan öğedir. Pek çok obje üzerinde gördüğümüz motiflerin, işlemelerin ilk aşamasıdır desen. İyi desen çizebilmek, desenin işlevinde yer alan çizgi, hareket, denge, hacim, oran, form (şekil) ritim, kompozisyon, perspektif, ışık ve renk kavramlarının öğrenilmesiyle sağlanabilir.

Desen Tasarımı Nedir?

Desen tasarımı ise görselliği ve estetiği ön planda olan, mimari, tekstil, ev dekorasyonu (perde döşemelik, duvar kâğıdı, masa örtüsü, yer döşemesi, banyo döşemeleri, mutfak döşemeleri) gibi alanlarda uygulanan yöntemlerin ilkidir. Tasarım süreci, desenin işlevsel ve sanatsal boyutlarda irdelenip, farklı malzeme ve değişik tekniklerin bir arada kullanılmasıyla oluşturulan bir süreçtir. Desen tasarımında dikkat edilmesi gereken nokta, kullanılan  rengin, kompozisyounn ve biçim bütünlüğünün sağlanmasıdır.

Teknikleri

Siyah - Beyaz
Siyah lekelerin beyaz kağıt üzerinde dengeli dağılması, siyah-beyaz çalışmayı oluşturur. Siyah-beyaz resimde çini mürekkebi ya da siyah guvaş boya ile çalışılır. Siyah kağıda beyaz guvaş ile de bu teknik uygulanabilir. Mürekkep sulandırılmaz ve kağıt ıslatılmaz. Teknik uygulanırken açık-koyu dengesine dikkat edilmelidir.  Siyah beyaz Bu teknikle çalışma yapan sanatçılardan birkaçı Kandisky, A. Beardsley, K.Schmidt-Rottluff, E.L.Kirchner, A. Derain, F. Marc, E. Barclach, J.H. Arp, P. Picasso, R.Motherwell, F. Kline’dır.

Lavi

Bu teknik, çini mürekkebinin sulandırılmasıyla yapılan bir çalışmadır. Bu uygulamayı yaparken, tek renk suluboya da kullanılabilir. Kâğıda konu çizilir. Hafifçe nemlendirilen kağıt yüzeyi, kenarlarından bantla tutturulur.  Önce, açık ve geniş alanlar boyanır.  Yüzey, kurumadan ve sulandırılarak tonlama yapılır.  Bu teknikte suyun yardımıyla siyahtan beyaza kadar pek çok ton elde edilir.  Lavi tekniği ile çalışan sanatçılara örnek olarak Tohaku, Rembrandt, Goya ve Turner verilebilir.

Suluboya

Suluboya tekniği kağıt nemlendirilerek uygulanır. Böylece renklerin kaynaşması ve güzel geçişler olması sağlanır.  Fırçalardaki renk üst üste değil yan yana sürülür. Önce açık ve geniş yerler boyanır. Kâğıt çok sulanırsa sonuç olumsuz olur. Bunun için bir deneme kağıdının kullanılması daha sağlıklı olur. Ayrıca en az iki su kabı olmalıdır. İnce ve kalın suluboya fırçaları da çizgisel ve lekesel çalışmalar için gereklidir. Suluboya tekniği ile çalışan sanatçılara Goya. E. Delacroix, Turner, Klee, M. Plevneli’yi örnek verebiliriz.
Guvaş Boya
Guvaş boya su ile çok az inceltilir. Kapatıcı bir tekniktir. Su ile inceltilmesi bakımından suluboyaya, üst üste sürülmesi bakımından ise yağlı boya tekniğine benzer. Guvaş boya tekniği ile çalışan sanatçılardan bir kaçı Kandisky, Klee, A. Archipenko’dur.

Kolaj

Her türlü malzemenin yırtılarak ya da makasla kesilip yüzey üzerine yapıştırılmasıyla ortaya çıkan tekniktir. Elişi kağıtları, gazete kağıtları, dergi vb. kağıtlar gibi kağıtların yanı sıra iplik, kumaş, makarna gibi malzemelerde kullanılabilir. Sanatsal nitelik taşımayan malzemeler bir araya getirilerek kompozisyon oluşturulur. Böylece sanatsal bir anlam yüklenir. Dadacılarca geliştirilmiş bir tekniktir. Sanatçı olarak Picasso’nun bazı çalışmalarını bu tekniğe örnek olarak verebiliriz.

Çizgi

Resim çizgi ile başladı. Bu bakımdan eğitimde çizgi çok önemli ve temeldir. Çizgi, bir noktanın verilen doğrultudaki uzantısıdır. Çizgi, noktanın aralıksız hareketinden doğar. Mesafenin derinlik ve genişliğine gitmeden, uzunluk yönünde giden noktalar bütünlüğüdür. Bir sınır belirleyici olarak ta değerlendirilir. Çizginin şekilleri ve birbiriyle olan ilintisinden doğan farklılık, hareket, durgunluk, derinlik gibi farklı algılamalara neden olur. Çizgisel çalışmalara örnek olarak, Rembrandt, H. Matisse, W. Kandisky, Picasso, E. Heckel, E. L, Kirchner. K. R. Schmidt Rottluff, P. Mondrian, F. Picabıa, Pollock, J. Miro, F. Léger, K. Haring, K. Matsui’yi gösterebiliriz.

Yapılışı

Derinlik bilgisi verilerek öğrencinin kâğıt üzerine ön ve arka formlar birlikteliğini akıcı bir biçimde çizmesi istenir. Kompozisyonda denge, ahenk ve elemanların birbirleriyle olan uyumuna dikkat edilmesi gerekir.

Kullanılan Malzemeler

Desen tasarımını çizebilmek ve renklendirebilmek amacıyla kullanılan malzemeler şunlardır; kara kalem, resim kağıdı...